İhracat Bedellerini Yurda Getirme Zorunluluğuna Uymama ve İdari Para Cezası

---

İhracat bedelinin yurda getirilmesi zorunluluğuna ilişkin yasal düzenlemenin temelini 1567 Sayılı Türk Parasının Kıymetinin Korunması Hakkında Kanun’un 3. Maddesi oluşturmaktadır. Bununla beraber 1567 Sayılı Kanunu göndermesi ile Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar, 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ ve Merkez Bankası tarafından çıkarılan İhracat Genelgesi de yine ihracat bedellerinin yurda getirilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektedir.

Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve bu kanun uyarınca çıkarılan tebliğ, karar ve genelgeler uyarınca ihracatçılar, ihracat bedelini mevzuatta belirtilen süreler içerisinde yurda getirme yükümlülüğü altındadırlar.

1567 Sayılı Kanun’un 3. Maddesi, "Türkiye’de yerleşik kişiler tarafından gerçekleştirilen ihracat işlemlerine ilişkin bedeller, ithalatçının ödemesini müteakip doğrudan ve gecikmeksizin ihracata aracılık eden bankaya transfer edilir veya getirilir. Bedellerin yurda getirilme süresi fiili ihraç tarihinden itibaren 180 günü geçemez." şeklinde düzenlenmiştir. Bahsi geçen süre sonrasında bankalar (180 gün dolduktan sonra) yurda getirilmeyen bedeller için Vergi Dairesi Başkanlıklarına ya da Müdürlüklerine ihbarla yükümlü kılınmıştır.

1567 Sayılı Kanun’a atfen çıkarılan 32 Sayılı Karar ve bu karara istinaden çıkarılan tebliğe göre , ilgili Vergi Dairesi Başkanlığınca veya Vergi Dairesi Müdürlüğünce de ihbara müteakip olarak 10 gün içinde 90 gün süreli ihtarname gönderilerek ihracatçıya hesabın kapatılması ihtar olunur. Bu süre zarfında da hesap kapatılmaz ise yasal işlemlerin başlatılması için Cumhuriyet savcılıklarına bildirimde bulunulmaktadır.

Savcılık makamları da 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun'un 3. Maddesine göre İhracat bedelini yukarıda bahsedilen süreler içinde yurda getirmeyenler hakkında yurda getirmekle yükümlü oldukları kıymetlerin rayiç bedelinin %5’i kadar idari para cezası vermektedir. Aynı kanun kapsamında aynı maddenin devamında bir indirim mekanizması öngörülmüş ve ülkemize gelecek olan ihracat bedelinin kaçmasını önlemek amacıyla şöyle bir düzenleme yapılmıştır. " İdarî para cezasına ilişkin karar kesinleşinceye kadar alacaklarını yurda getirenlere, birinci fıkra hükmüne göre idarî para cezası verilir. Ancak, verilecek idarî para cezası yurda getirilmesi gereken paranın yüzde iki buçuğundan fazla olamaz"

Görüldüğü üzere kanunda belirtilen süreler ve ihtar süreleri geçmiş olsa bile yükümlü olunan ihracat bedelinin yurda getirilmesi teşvik edilmektedir. Böylece idari para cezaları da en az yarı yarıya düşmektedir. Kanunun ilgisi maddesinden de anlaşılacağı üzere idari yaptırım kararı kesinleşmeden yükümlü olunan tutar yurda getirilirse kesilecek para cezası en fazla yurda getirilmesi gereken paranın yüzde iki buçuğu olacaktır.

Yurda Getirilmesi Gereken Tutar Üzerinden İndirim Yapılması

Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkındaki Kanun'a atfen çıkarılan 32 Sayılı Karar'a ilişkin 2018-32/48 sayılı tebliğin 7. Maddesinde "İhracatla ilgili navlun, sigorta primi, komisyon, ardiye, depolama, antrepo, gümrük resmi, harç ve faktoring masrafları ile uluslararası para piyasalarında geçerli faiz oranlarını geçmemek üzere iskonto giderleri gibi masraflar için yapılacak indirimler ile konsinyasyon yoluyla ihraç edilen mallarla ilgili nakil, muhafaza, bakım ve fümügasyon, rafa (maniplasyon), satış ve benzeri masrafların ihracat bedelinden mahsubu veya görünmeyen işlemlere ilişkin hükümler çerçevesinde döviz transferi talepleri bankalarca incelenip sonuçlandırılır.

İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi Tebliğinde Muafiyet Tanınan Ülke Listesi

Hazine ve Maliye Bakanlığınca ihracat genelgesinde zaman zaman değişiklikler yapılmakta olup tam istisna tanınan ya da %50 istisna tanınan ülkelerde değişebilmektedir.

· Tam Muafiyet Tanınan Ülke Listesi(2022)

Afganistan, Angola, Belarus, Benin , Cibuti, Etiyopya, Fildişi Sahili, Filistin, Gabon, Gana, Gine, Irak, İran, Kamerun, Kenya, Kırgızistan, Kuzey Kore, Küba, Liberya, Libya, Lübnan, Moldova, Moritanya, Nijerya, Senegal, Somali, Sudan, Suriye, Suudi Arabistan, Tacikistan, Tanzanya, Venezuela.

· %50 Muafiyet Tanınan Ülke Listesi(2022)

Azerbaycan, Cezayir, Fas, Kazakistan, Mısır, Özbekistan, Tunus, Türkmenistan, Ukrayna, Yemen.

İdari Para Cezasına İtiraz Nereye ve Nasıl Yapılır?

Başsavcılık İdari Yaptırım Bürosu tarafından kesilen idari para cezalarına karşı itiraz yolu açıktır. İlgili kararın tarafınıza tebliğinden itibaren 15 gün içinde Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurabilirsiniz.

İtiraz idari para cezasının kesinleşmesini engeller ve ödeme yapma zorunluluğunu askıya alır. Ancak itirazın avukat yardımıyla yapılması sürecin tamamen lehe sonuçlanmasını da sağlayabilir.

Avukata Sor