Mirasın Paylaştırılması (Mirasçıların Anlaşmazlığının Giderilmesi)

---

Miras bırakanın ölümü üzerine, mirasçılar kendi aralarında serbestçe mirası paylaşabilirler. Ancak mirasçıların mirası paylaşmada anlaşmazlık yaşamaları halinde mirasın paylaşımı davası gündeme gelir. Mirasın paylaştırılması (taksimi) Türk Medeni Kanunu (TMK) m. 642’de düzenlenmiştir. Mirasın paylaştırılmasını isteyen her bir mirasçı mirasın taksimi davası açabilir. Bu davanın açılmasıyla artık terekenin tespiti davasını ayrıca açmaya gerek de yoktur. Hangi mirasçının ne kadar payı/hissesi olduğunun belirlenmesi mirasın paylaşılması (taksimi) davası ile tespit edilecektir.

Miras paylaşımı yargıya taşındığında miras üzerindeki elbirliği mülkiyeti sona erer. Davanın hakimi terekeyi mirasçıların payına göre ayırır ve paylaşımı Türk Medeni Kanunu hükümlerini de gözeterek yapar.

Aşağıda miras paylaşımı davasını ve diğer miras davalarına olan benzerliklerini okuyucularımıza açıklayacağız.

Miras Paylaşımı Davası

Mirasçılardan her biri, sözleşme veya kanun gereğince ortaklığı sürdürmekle yükümlü olmadıkça, her zaman mirasın paylaşılmasını isteyebilir. TMK 642/2 hükmü uyarınca her mirasçı, terekenin (mirasın) tamamını ya da sadece terekedeki değerli eşyalar, paralar vs. dâhil olmak üzere belli malların paylaştırılmasını isteyebilir. Bu hükme göre mirasın paylaştırılması davasında terekenin (miras bırakılan malların tamamına) karşı dava açılmasına gerek yoktur.

Her mirasçı; terekedeki belirli malların aynen, olanak yoksa satış yoluyla paylaştırılmasına karar verilmesini sulh mahkemesinden isteyebilir. Mirasçılardan birinin istemi üzerine hâkim, terekenin tamamını ve terekedeki malların her birini göz önünde tutarak, olanak varsa taşınmazlardan her birinin tamamının bir mirasçıya verilmesi suretiyle paylaştırmayı yapar. Mirasçılara verilen taşınmazların değerleri arasındaki fark para ödenmesi yoluyla giderilerek miras payları arasında denkleştirme sağlanır.

Paylaşmanın derhal yapılması, paylaşım konusu malın veya terekenin değerini önemli ölçüde azaltacaksa; sulh hâkimi, mirasçılardan birinin istemi üzerine bu malın veya terekenin paylaşılmasının ertelenmesine karar verebilir.

Mirasın açıldığı tarihte, mirasçı olabilecek bir cenin varsa paylaşım, doğuma kadar ertelenir. Anne muhtaç ise, doğuma kadar geçim giderlerinin terekeden sağlanmasını isteyebilir.

Paylaşım Yapılması Hakkında Hükümler

Mirasçılardan her biri , tereke borçlarının paylaştırmadan önce ödenmesini veya güvence altına alınmasını isteyebilir.

Değerinde önemli azalma olmadan bölünemeyen tereke malı, bütün olarak mirasçılardan birine özgülenir.

Eşlerden birinin ölümü hâlinde tereke malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet hakkı tanınmasını isteyebilir. Haklı sebeplerin varlığı hâlinde, sağ kalan eşin veya miras bırakanın diğer yasal mirasçılarından birinin istemi üzerine, mülkiyet yerine intifa veya oturma hakkı tanınmasına da karar verilebilir.

Miras bırakanın bir meslek veya sanat icra ettiği ve alt soyundan birinin aynı meslek ve sanatı icra etmesi için gerekli olan bölümlerde, sağ kalan eş bu hakları kullanamaz.

Mirasçılar bir tereke malının bölünmesi veya özgülenmesi konusunda anlaşamazlarsa, o mal satılır ve bedeli bölüştürülür.

Miras bırakanın bir mirasçıdaki alacağı, paylaşım sırasında o mirasçının payına mahsup edilir.

Mirasçılardan biri istemde bulunursa satış artırma yoluyla yapılır. Mirasçılar artırmanın şekli konusunda anlaşamazlarsa sulh hâkimi, artırmanın mirasçılar arasında veya herkese açık yapılmasına karar verir.

Mirasın paylaşılması davasında, mirasın paylaşılmasını TMK m.642’ye göre isteyen mirasçı, diğer mirasçıları davalı göstererek bu davayı açabilecektir. Davalı diğer mirasçılar paylaştırmaya ilişkin taleplerini (terekedeki herhangi malın kendisine bırakılması talebi, mirastaki malın aile konutu olması gibi) karşı dava açmadan bu davada davalı olarak isteyebilecektir. Bununla birlikte davacının feragati halinde, davalılardan herhangi birinin davaya devam etmek istemesi durumunda, dava görülmeye devam edilecektir.

Mirasçılar arasında ergin olmayan ayırt etme gücüne sahip altsoy (çocuk) varsa; paylaşma, bunlar ergin oluncaya kadar ertelenebilir veya mirasçılar arasında özgülemeye karar verilebilecek tarihe kadar aile malları ortaklığı kurulur.

Miras Paylaşımı Davası ve Ortaklığın Giderilmesi( İzale-i Şuyu ) Davası

Hem miras paylaşımı davası hem de izale-i şuyu dediğimiz ortaklığın giderilmesi davası iki yönlü dava niteliğindedir. Davacı gibi davalılar da benzer haklara sahip olmakla beraber davacının davasından feragati halinde davalı talep ederse davaya devam edilebilecektir.

İzale-i şuyu (Ortaklığın giderilmesi ) davasında bir taşınır/taşınmaz malın üzerindeki paylı mülkiyetin giderilmesi amaçlanırken, mirasın paylaşılması davasında tereke üzerindeki elbirliği mülkiyetinin sona erdirilmesi amaçlanmaktadır.

Miras Paylaşımı Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme ve Zamanaşımı

Miras paylaşımı davası, miras bırakanın son ikametgah yerindeki Sulh Hukuk Mahkemesi’nde açılacaktır.

Miras paylaşımı davası miras ortaklığı sona erinceye kadar her zaman açılabilir.

Miras Paylaşımı Davalarında Avukatlık Ücreti Ne Kadardır?

Hem miras paylaşımı davalarında hem de izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davalarında alınacak avukatlık ücreti noktasında her ilin tarifesi farklı olmakla beraber genellikle dava sonucunda ele geçmesi beklenen meblağ üzerinden yüzdelik dilim veya masraf ve yüzdelik dilim üzerinden avukatlık ücreti talep edilmektedir.

Avukata Sor